Ondervoeding is een veelvoorkomend probleem bij hemodialysepatiënten, en dit is een voorspeller van ziekte en overlijden. Diëtist Karin Ipema, werkzaam bij Dialyse Centrum Groningen, promoveert vandaag op het effect van nachtelijke hemodialyse op de voedingstoestand en lichaamssamenstelling. Zij concludeert dat patiënten die ’s nachts dialyseren een betere eetlust krijgen en meer eiwitten gaan eten. Intensievere nachtelijke hemodialyse, thuis of op het centrum, is mogelijk een uitkomst voor patiënten die ondervoed zijn. 

Van overdag naar 's nachts

Ipema onderzocht het effect van de overgang van hemodialyse overdag naar nachtelijke hemodialyse. Met behulp van voedseldagboeken van vijftien patiënten onderzocht Ipema in detail hoe hun voedselinname na die overgang verandert. Zij ontdekte dat patiënten vooral meer eiwitten nuttigen. Ook de inname van kalium, fosfaat en vetten neemt toe. Patiënten eten weliswaar beter, maar het lichaamsgewicht, bloedwaarden en de lichaamssamenstelling veranderen niet.

Deze paradox bleek in het vervolgonderzoek niet goed te verklaren. Ze zoekt verklaringen in de intensiteit van nachtelijke hemodialyse. Dialysepatiënten plassen minder of niet meer. Het te veel aan vocht in hun lichaam raken zij kwijt tijdens de dialyse. Bij de intensievere en langer durende nachtelijke hemodialyse is het gemakkelijker het overtollige vocht te verwijderen. Mogelijk komen patiënten daardoor beter op hun ‘droge’ gewicht uit, waardoor een eventuele kleine gewichtstoename niet opgemerkt wordt. Een andere mogelijke verklaring is volgens Ipema dat patiënten door nachtdialyse weliswaar meer eten, maar ook meer goede stoffen, zoals aminozuren, verliezen tijdens de langere dialyse.

Vervolgonderzoek

Ipema raadt aan om in vervolgonderzoek te bestuderen wat het effect is van het toedienen van eiwitten tijdens de nachtdialyse (ze verwacht dat dit zal leiden tot een positieve eiwitbalans en mogelijk een toename van vetvrije massa) en wat het effect is van de combinatie van nachtdialyse met een bewegingsprogramma.

Fotografie: Harrie van Til fotografie
Fotografie: Harrie van Til fotografie

Over Karin Ipema

Karin Ipema (1974) volgde de opleiding Voeding & Diëtetiek aan de Hanzehogeschool Groningen en werkt sinds 2001 bij het Dialyse Centrum Groningen, vanaf 2007 als diëtist/onderzoeker. Daar verrichtte ze haar promotieonderzoek, in de context van het Lectoraat Healthy Aging, Allied Health Care, and Nursing van de Hanzehogeschool Groningen. Het onderzoek kwam in samenwerking met het UMCG tot stand. De titel van het proefschrift is: “Nutritional status in nocturnal hemodialysis”

Meer nieuws

Deze pagina delen: